Anton Rail & Infra is in opdracht van ProRail bezig met het renoveren van de monumentale perronkappen op station Leeuwarden. Deze perronkappen stammen uit 1891.
Dit jaar worden het station en de perrons steeds in fases buiten gebruik genomen. De bestaande staalconstructies van de perronkappen worden dan gedemonteerd.
Hierna worden de perrons tijdelijk, zonder overkapping, met de tijdelijke voorzieningen weer in gebruik genomen.
Uniek project
Geen enkel station in Nederland heeft nog een dak met sikkelspanten, behalve Leeuwarden. We kunnen daarom wel stellen, dat we met deze renovatie een heel bijzondere klus in handen hebben.
Daarnaast blijft het een uitdaging om de werkzaamheden door te laten gaan, terwijl alle treinen blijven rijden. We maken daarom goede afspraken met alle betrokken partijen en we splitsen het werk op in onderdelen, die stap voor stap worden afgewerkt.
Historische materialen
ProRail wil het monumentale station in oorspronkelijke staat terugbrengen. De smeedijzeren sikkelspanten met boogvormige ligger werden vooral in de tweede helft van de negentiende eeuw toegepast. De spanten konden grote overspanningen overbruggen.
Alle elementen van de dakconstructie zijn uniek en met de hand gemaakt en het is een uitdaging om ze allemaal in de oude stijl te herstellen of na te maken. Zo zijn de constructies waarschijnlijk gemaakt van Engels ijzer. De Britse ijzerbedrijven werkten anderhalve eeuw geleden nog niet met een standaard, waardoor in veel onderdelen grote maatafwijkingen zitten. Zelfs bij de moeren zitten de gaten niet altijd in het midden. Daarom kost het soms enige moeite om de bouten los te draaien.
De honderd gietijzeren kolommen onder de dakkappen hebben de tand des tijds redelijk doorstaan. Het grootste deel lijkt na conservering te kunnen worden hergebruikt.
De funderingen onder alle kolommen van de perronkappen vergen ook de nodige aandacht. Ze staan op een houten kesp en op 2 of 4 palen van elk 15 meter lang. Het aantal palen is afhankelijk van de benodigde draagkracht. Om de eerste meters van elke paal wordt een nieuwe stalen buis geslagen. Daarmee schillen we de bast van de boomstammen en conserveren wij het kernhout van de palen tegen de zakkende grondwaterstand.
Samenwerking met Harder Constructie- & Adviesbureau en Anton Bouw & Betontechniek
Op advies van Harder Constructie- & Adviesbureau worden de houten fundaties voorzien van nieuwe betonpoeren en indien nodig ook van nieuwe funderingspalen, welke gemaakt worden door Anton Bouw & Betontechniek.
Vanaf de zomer 2021 starten we met het monteren van de gerestaureerde staalconstructie van de perronkappen en het nieuwe houten dak. Het houten dak wordt gemaakt door Anton Bouw & Betontechniek, volgens de oorspronkelijke detailleringen.
Ook worden de voorzieningen op het station en de installaties vernieuwd.
In de loop van 2022 zal station Leeuwarden er weer uit zien als vroeger, maar dan voldoet het station wel aan de eisen van nu.
Status project
In augustus hebben wij de monumentale kapconstructie van het 2e perron op station Leeuwarden gedemonteerd (zie foto 1) . Daarna werd het perron ontgraven en de kabels en leidingen omgelegd, zodat er nieuwe betonfundaties kunnen worden gemaakt.
Omdat we de grond niet kwijt konden op het perron zijn er containers geplaatst op het spoor waarin we de grond tijdelijk hebben opgeslagen (zie foto 2).
In september maken we het perron gereed en voorzien we deze van tijdelijke inrichting (verlichting, omroep, camera’s, bewegwijzering etc.). Daarna geven we perron 2 weer terug aan de reizigers.
Na perron 2 zullen we dezelfde werkzaamheden uitvoeren in de vervolgfases op perron 3 en het stationsplein. Gelijktijdig inspecteren en herstellen we de bestaande monumentale staalconstructie in de fabriek. Hier zijn we voor het eerste perron al mee bezig (zie foto 3) en hier starten we binnenkort ook mee voor perron 2.
We zullen ca. 9 maanden bezig zijn met het herstel van de staalconstructie, waarna we deze weer terugplaatsen en voorzien van een nieuw dak, en de definitieve stationsinrichting aan het nieuwe dak hangen.
Publicatie in Cobouw
In september 2020 zijn we met een artikel over dit project verschenen in Cobouw.
